Instructieboekje H2: Roeien in theorie

2.1 Wat is roeien

Roeien is volgens Wikipedia:

Roeien is het voortbewegen van een boot met spierkracht door middel van riemen

 Simpel gezegd, maar lastig om goed uit te voeren. Het eist veel coördinatievermogen, bijna alle spieren zijn tegelijk aan het werk. ‘Achterstevoren zittend’ vooruit gaan is wennen. Roeien doe je met je rug in de vaarrichting zoals hier.

 Een globale indruk vind je hier: https://knrb.nl/roeisport/wat-is-roeien/

Voor een meer volledig overzicht: https://nl.wikipedia.org/wiki/Roeien_(sport)

2.2 Terminologie

 In het begin komen er veel termen op je af. Hieronder staat een lijstje met de betekenis en een korte beschrijving van de delen van de hele haalcyclus. Soms hanteren de verenigingen de terminologie wat verschillend.

  • Inpik: het blad van de riem in het water bewegen;
  • Plaatsen: blad in en tegen het water vastzetten tijdens de inpik;
  • (Door)haal: de water- of stuwfase van het blad waarin de boot in beweging gebracht wordt door de beentrap (60%), rompzwaai (30%) en buiging van de armen (10%);
  • Uittrappen: het strekken van de benen waardoor je met de voeten tegen het voetenbord afzet;
  • Uitpik: het blad aan het eind van de doorhaal uit het water bewegen;
  • Wegzetten: het strekken van de armen na de uitpik;
  • Finish: de combinatie van het laatste deel van de doorhaal en het eerste deel van het wegzetten ('rondje achterin');
  • Inbuigen: buiging van de romp door een bekkenkanteling in de heupen;
  • Oprijden: het bankje rijdt naar ‘voren’ (op) door het buigen van de gestrekte knieën;
  • Recover: de herstel-/luchtfase van het blad vanaf de uitpik tot de inpik;
  • Clippen: het horizontaal/verticaal draaien van het blad

 

De website roeiapp.nl gaat met deze voorbeelden dieper in op de hele haalcyclus

 Het roeien kan je onderscheiden:

  • Boordroeien - 1 riem per roeier
  • Scullen - 2 riemen per roeier

 Deze link gaat dieper op beide varianten in

 

 Een andere indeling gaat meer uit van in welke omstandigheden je wilt gaan roeien. Water met golven, stroming, getijden of glad water

  • Glad waterroeien -  (snel)roeien op glad water met zo min mogelijk wind, stroming of golven, zoals bij het moderne wedstrijdroeien
  • Coastal Rowing - roeien op ruw water juist met wind, stroming, getijden en golven (op zee!)

 

Coastal Rowing is een relatief nieuwe loot van het roeien en krijgt steeds meer belangstelling. De ontwikkeling van coastal roeimateriaal gaat snel. Een groei-markt die alle botenbouwers zien. De wedstrijdvariant zal een demonstratiesport op de Olympische Spelen van 2024 zijn. Vooral voor buitenstaanders is het een spectaculairder geheel dan het glad water wedstrijdroeien. Oordeel zelf: het verschil tussen het wedstrijdroeien op glad en ruw water wordt uitgelegd in dit dynamische filmpje 

 

De KNRB geeft hier aandacht aan het coastal roeien 

En hier een link naar de coastal-pagina van Worldrowing 

 Recreatief Coastal roeien kan ook op open water. In Nederland is Dutchcoastalrowing de trekker. Voor informatie zie de link.

 

2.3 Roeitechniek

Roeien lijkt zo eenvoudig, maar dat is het niet.

Toch roei je met een redelijke basistechniek al best snel weg in het stabiele, meer op het recreatie/open water gerichte roeimateriaal. En voor veel roeiers is dat gewoon prima zo. Alleen of gezellig samen. Zeker er nu de laatste jaren voor deze groep zoveel aantrekkelijke, goed roeiende boten zijn ontwikkeld.

Veel botenbouwers doen hun best zichzelf en deze manier van roeien flink te promoten. Zoals Lite boat met dit filmpje 

Technisch goed, zelfs wedstrijden willen roeien in lichte, smalle (wedstrijd)boten voor glad water vereist veel aandacht, heel vaak en heel veel oefenen. Dat geldt zeker voor het topniveau. 

 Basisprincipe van roeien

De roeihaal/-cyclus is een cyclische (doorgaande), ritmische beweging met een stuw- en rustfase. De roeiboot wordt niet constant voortgestuwd, aangedreven. De snelheid van de boot wisselt tijdens de haalcyclus.

Tijdens de stuwfase fungeert de riem als een 1-armige hefboom met de dol van de boot als vast draaipunt. Het blad van de riem creëert in het water een vast punt, waartegen vervolgens zo horizontaal mogelijk wordt afgezet.

Het optimaal kunnen ‘plaatsen’ van het blad - een afzetpunt in het water maken - en dit tijdens de doorhaal zien vast te houden is en blijft de grote uitdaging. Anders geen effectieve, efficiënte voortstuwing.

Elke haal weer komt dit goed plaatsen van het blad (‘vastzetten’) bij de inpik terug. Tegelijk zal je de boot zo soepel, vloeiend mogelijk moeten doorvaren, ‘doorlopen.’ Dat vereist een gelijkmatige stuwing, gevolgd door beheerste finish en rustfase (‘recover’) in een juist ritme. De recover is tegelijk de voorbereiding op de nieuwe haal. Dat vereist veel bewegingscoördinatie en -controle.

Dus: het blad gaat niet door het water. Met het blad zet je juist tegen het water af. Hoe meer je met het blad toch door het water gaat (‘slip’), des te minder effectief je bent (meters per haal). De blad-, bootvorm, lengte en stijfheid van de riem, plaats van de dol als draaipunt en hefboomverhoudingen gekoppeld aan de kenmerken van de roeiers zijn de vaste gespreksonderwerpen bij de ‘evaluaties’.

 De overkoepelende Worldrowing organisatie legt in animatie de basics van rowing uit

De liefhebber die zich (veel) verder in deze materie wil verdiepen kan hier op hun site bij ‘coaches’ kijken

 Buiten de algemene roeitechniek zijn er accentverschillen tussen de diverse landen.

Rond 1996 heeft de KNRB een nog steeds nuttige film over de Nederlandse roeitechniek gemaakt. Deze staat in 2 delen op YouTube. Deel 2 gaat in op de biomechanica met de koppeling tussen de krachtbronnen voor de voortstuwing: benen-romp-armen

deel 1 https://youtu.be/AM0hF-0lLl0

deel 2 https://youtu.be/FUQousR2KFo

 

 

Fasen van de roeihaal 

De cyclische roeibeweging koppelt met omkeerpunten de stuw-en rustfase aan elkaar. Vaak  gebruikt men deze indeling van de haalcyclus:

  • Inpik - omkeerpunt naar de stuwfase
  • Doorhaal - de stuwfase (‘waterfase’)
  • Uitpik of finish - omkeerpunt naar de recover
  • Recover - de rust- of herstelfase (‘luchtfase’)

 Op internet zijn inmiddels vele sites aanwezig die ingaan op alle aspecten van de roeibeweging en het roeien. Een snel overzicht van de roeibeweging op een ergometer geeft dit filmpje.

 

Voor een verdere toelichting op de fasen geeft deze site een uitgebreid overzicht met beschrijving, inclusief filmpjes over goede voorbeelden en mogelijke fouten. 

Ritme

De afwisseling in de roeicyclus van stuw- naar rustfase vraagt om een vloeiend, soepel samenspel van in elkaar overgaan. Dan ontstaat er een goed ritme in de boot.

Techniek, kracht, gelijkheid (ploeg!), tempo en materiaal beïnvloeden de snelheid en het gelijkmatig mogelijk doorlopen van de boot. Als alles met elkaar in evenwicht is, wordt er ritmisch goed geroeid. En als roeier voel je dat, je zit in een ‘flow’, de boot loopt (goed) door.

Zowel alleen maar zeker met elkaar in een ploeg is dat een bijzondere ervaring. Het is ook lang niet elke keer raak. Ken uzelve, uw ploeg en uw boot.

Kijken en genieten naar voorbeelden van ritmisch goed roeien zegt meer dan woorden kunnen bieden. De laatste met allerlei oefeningen en tempowisselingen: 

2.5 Techniektips

 Wat kan beter? Of het gaat niet zo lekker, waar ligt dat aan? Meestal is de oorzaak eerder in de haal te vinden. Het is dan goed om alle delen van je haal na te lopen. Het liefst met een coach of ervaren roeier die je heeft zien roeien. Een video van je roeien helpt daarbij.

 De website roeiapp.nl kent een onderdeel dat ingaat op allerlei mogelijke fouten, je vindt het hier

Onze eigen KNRB kent de serie leskaarten en YouTube filmpjes

Er zijn op internet en YouTube vele, ook commerciële sites te vinden. Op deze sites komen roeitechnieken, methodieken, foutanalyses en oefeningen aan de orde. En ze bieden nogal eens (commerciële) trainings-/roeikampen aan. De meest bekende op YouTube zijn:

Enkele aanbieders van roei/coachkampen/cursussen/individuele begeleiding al dan niet op afstand zijn:

 Techniek is en blijft een onderwerp waarover je ook in de roeiwereld niet uitgepraat raakt.


 

Roeien Overzicht